مؤثرترين راههاي پيشگيري از اسهال

* تغذيه با شيرمادر

• کودکي که در ۶ ماه اول زندگي منحصراً با شيرمادر تغذيه مي شود کمتر به اسهال مبتلا مي شود و در صورت ابتلا ، شدت بيماري در او کمتر است .
• خطر ابتلا به اسهال شديد و مرگ و مير ناشي از آن در کودکاني که در ۶ ماه اول زندگي از شيرمادر تغذيه نمي کنند ممکن است تا چندين برابر بيشتر از کودکاني باشد که منحصراً از شيرمادر تغذيه مي کنند .
• تغذيه با شيرمادر از ابتلا به بيماري اسهال جلوگيري مي کند .
• محتويات شيرمادر به مقاومت بدن در مقابل اسهال و ساير بيماريها کمک مي کند . بنابراين کودکي که از شيرمادر تغذيه نمي شود بيشتر در معرض خطر ابتلا به اسهال و ساير بيماريهاست .
* از شيشه ، پستانک و ساير وسايل که ممکن است آلوده و موجب اسهال شوند نبايد استفاده کرد .
• اگر شيرخشک يا شيرگاو براي تغذيه کودک استفاده مي شود بهتر است بجاي شيشه و پستانک از فنجان يا قاشق استفاده شود .
• تغذيه کودک با بطري يا شيشه شيرخوري چون ابتلا به بيماري اسهال را افزايش مي دهد ، لذا به هيچوجه توصيه نمي شود .
* در ۶ ماهه دوم زندگي ، همراه باشير مادر بايد به کودک غذاي کمکي داد .
غذاي کمکي بايد مقوي بوده و بصورت نيمه جامد و پوره تهيه شود . ادامه دادن شيرمادر همراه با غذاي کمکي خطر ابتلا به اسهال شديد و مرگ در اثر اسهال را کاهش مي دهد .
نکات بهداشتي که بايستي هنگام تهيه و خوراندن غذا به کودک رعايت شود .
• قبل از تهيه غذا و قبل از غذا دادن به کودک دستهاي خود را با آب و صابون خوب بشوييد .
• هنگام تهيه غذاي کودک سعي کنيد محل تهيه و ظروف آن تميز و بهداشتي باشد .
• ميوه و سبزي خام را قبل از دادن به کودک با آب تميز کاملاً بشوييد و در صورت امکان ضدعفوني کنيد .
• غذاي کودک را خوب بپزيد و حتي الامکان آن را تازه تهيه کنيد . اگر غذا را نگاه مي داريد آن را در يخچال و يا جاي خنک نگاهداشته و روي آن را بپوشانيد و در صورت عدم وجود يخچال هنگامي که مي خواهيد اين غذا را به کودک بدهيد آن را کاملاً بجوشانيد .
• غذا را با قاشق تميز به کودک بدهيد و از بطري استفاده نکنيد .

* شستن دستها :

• ورود ميکرب از مدفوع به دهان باعث اسهال مي شود . ميکرب از طريق دست ، مواد آلوده و چرک زير ناخنها هم منتشر مي شود . براي پيشگيري از اسهال بايد ورود ميکروب به دهان کودک را متوقف کرد . دستها بايد با آب و صابون بخصوص در موارد زير شسته شوند ؛
• بعد از تميز کردن کودکي که مدفوع کرده است .
• بعد از رفتن به توالت
• قبل از آماده کردن غذا
• قبل از خوردن غذا
• قبل از غذا دادن به کودک
معمولاً کودکان دست خود را به دهان مي برند . بنابراين شستن مرتب دستهاي کودک مخصوصاً
قبل از غذا خوردن ضروري است .

* استفاده از توالت بهداشتي :

• يکي از مهمترين اقداماتي که خانواده ها مي توانند براي پيشگيري از انتشار ميکروب و بيماري اسهال به عمل آورند ، دفع صحيح مدفوع در محل مناسب است . اکثر بيماريها ، مخصوصاً اسهال ، از ميکربهاي موجود در مدفوع انسان ايجاد مي شوند . اين ميکروبها از طريق آب ،‌غذاي آلوده و دستهاي کثيف و غيربهداشتي وارد بدن انسان مي شوند .
• براي دفع مدفوع بايد هميشه از توالت بهداشتي استفاده کرد .
• اگر امکان استفاده از توالتهاي بهداشتي وجود ندارد ، بايد تا حد امکان دفع مدفوع در محلي دور از خانه ها ، جاده ها ، منابع آب و محل بازي کودکان باشد . پس از اجابت مزاج بايد مدفوع را دفن کرد .
• برخلاف باور عمومي ، مدفوع کودکان خردسال به مراتب آلوده تر از مدفوع بزرگسالان است . لذا حتي کودکان خردسال نيز بايد از توالتهاي بهداشتي استفاده کنند . اگر کودکان خارج از توالت اجابت مزاج نمايند بايد بلافاصله مدفوعشان جمع آوري شده ، داخل توالت ريخته يا مدفون گردد .
• توالتها بايد بطور مرتب شسته و تميز شوند و در محل سرپوشيده باشند .
• مدفوع حيوانات را بايد از محيط زندگي و منابع آب دور نگهداشت .

* استفاده از آب آشاميدني سالم

• خانواده هايي که از آب لوله کشي سالم استفاده مي کنند کمتر دچار بيماري مي شوند .
• خانواده هايي که به آب لوله کشي سالم دسترسي ندارند نيز مي توانند با اقدامات زير از ابتلا به بيماريها بخصوص اسهال پيشگيري نمايند .
۱- چاههاي آب را سرپوشيده نگاه دارند .
۲ - محل مدفوع و فاضلاب ( شامل آب حاصل از شستشوي البسه و ظروف ) بايد حدود ۱۵-۱۰ متر دورتر از منبع آب مصرفي براي پخت غذا ، آشاميدن ، حمام کردن و شستشو نگاهداشته شوند .
۳ - سطلها ، طنابها و کوزه هايي که براي جمع آوري و ذخيره کردن آب استفاده مي شوند بايد پاکيزه نگاهداشته شوند ( براي مثال بجاي اين که سطل را بر روي زمين قرار دهند آن را آويزان کنند ) .
۴ - حيوانات را از منابع آب آشاميدني دور نگهدارند .

- آب را در خانه نيز مي توان تميز نگه داشت اگر :

• آب آشاميدني در بشکه تميز و سرپوشيده ذخيره شود .
• براي برداشتن آب از بشکه ، از ملاقه يا ظرف تميز استفاده شود .
• هيچ کس اجازه نداشته باشد که دست خود را وارد منبع آب کند يا مستقيماً از منبع آب بخورد.
• حيوانات خارج از خانه نگهداري شوند .
در صورتي که آب لوله کشي وجود ندارد با جوشانيدن آب مي توان از ابتلا به اسهال و ساير بيماريها پيشگيري کرد .
• آب لوله کشي سالمترين آب آشاميدني است . آب ساير منابع اغلب داراي ميکروب است . حتي آب صاف و زلال نيز ممکن است حاوي ميکروب باشد .
• جوشاندن آب سبب کشته شدن ميکروبها مي شود . بنابراين در صورت امکان آب منابعي مانند نهرها ، چشمه ها ، چاهها ، مخزنها و يا تلمبه هاي عمومي بايد اول جوشانده و قبل از آشاميدن سرد شوند . مخصوصاً جوشاندن آب براي استفاده شيرخواران و کودکان خردسال بسيار مهم است زيرا آنان کمتر از بزرگسالان در مقابل ميکروبها مقاومت دارند .
• ميکروبها توسط مگس پخش مي شوند . پس مانده هاي غذا ، آشغال ، ميوه و سبزيهاي مانده محيط مناسبي براي ازدياد مگس مي باشد .
• زباله هاي خانه را مي توان در گودالي ريخت و روي آن را با خاک کافي پوشاند و يا سوزاند تا از انتشار ميکروبهاي بيماري زا پيشگيري شود .